17-11-2024
Procesor często nazywany jest sercem całego komputera - jest to podstawowy komponent wykonujący wszystkie obliczenia. To od niego głównie zależy, jak szybko dana operacja zostanie wykonana. Im lepszy procesor, tym praca na danym urządzeniu jest wygodniejsza i wydajniejsza. Wiadomo jednak, że jest to okupione wyższą ceną. Najbardziej znanymi producentami procesorów są Intel i AMD.
W przypadku Intela jego główne serie to obecnie Celeron, Pentium, Core i3, Core i5, Core i7, Core i9 oraz Xeon. W 2023 roku Intel wprowadził też nowe oznaczenia procesorów mobilnych - Intel Core Ultra. Sama seria to jednak nie wszystko. Równie istotne są następujące po niej liczby i oznaczenia.
W najnowszej 14. generacji procesorów Intel (Meteor Lake) wprowadzono nowy system nazewnictwa. Dla procesorów desktopowych używa się oznaczeń typu "Core i7-14700K", gdzie 14 oznacza generację, a kolejne cyfry model i jego możliwości. W przypadku mobilnych procesorów Ultra używa się oznaczeń jak "Core Ultra 7 155H", gdzie pierwsza cyfra (1) oznacza generację, a kolejne określają poziom wydajności.
W kwestii oznaczeń literowych, Intel stosuje kilka charakterystycznych symboli. Litera H lub HX oznacza wysokowydajne procesory mobilne, podczas gdy P wskazuje na układy o zbalansowanej wydajności i efektywności energetycznej. Procesory oznaczone literą U to energooszczędne jednostki przeznaczone do cienkich i lekkich laptopów. W przypadku procesorów desktopowych, K oznacza możliwość podkręcania dzięki odblokowanemu mnożnikowi, F wskazuje na brak zintegrowanej grafiki, a T charakteryzuje energooszczędne warianty desktop.
AMD również znacząco zmieniło swoje portfolio na przestrzeni lat. Obecnie firma oferuje szereg serii procesorów, rozpoczynając od podstawowych Ryzen 3, poprzez średnią półkę Ryzen 5, wysokowydajne Ryzen 7, aż po najwydajniejsze konsumenckie Ryzen 9. W 2024 roku AMD wprowadziło nową serię procesorów Ryzen 9000, opartą na architekturze Zen 5, z modelami takimi jak Ryzen 9 9950X, Ryzen 9 9900X, Ryzen 7 9700X i Ryzen 5 9600X. Procesory te oferują zwiększoną wydajność i są kompatybilne z gniazdem AM5. Dla najbardziej wymagających użytkowników AMD przygotowało serie Threadripper (procesory HEDT - High-End Desktop i workstation) oraz EPYC (procesory serwerowe).
System nazewnictwa procesorów AMD również przeszedł ewolucję. Wraz z wprowadzeniem serii Ryzen 9000, AMD uprościło system nazewnictwa. Oznaczenia takie jak "Ryzen 7 9950X" zawierają szereg informacji - pierwsza cyfra (9) wskazuje na generację, druga (9) określa poziom wydajności w danej serii, a końcówka może zawierać dodatkowe oznaczenia. X świadczy o wyższej wydajności, a X3D informuje o zastosowaniu technologii 3D V-Cache, która oferuje znaczne korzyści w grach dzięki zwiększonej pamięci podręcznej. AMD kontynuuje rozwój technologii 3D V-Cache, co znajduje odzwierciedlenie w modelu Ryzen 7 9800X3D, oferującym znaczne korzyści w grach.
W październiku 2024 roku AMD zaprezentowało piątą generację procesorów EPYC, znanych jako seria 9005, opartych na architekturze Zen 5. Procesory te oferują do 128 rdzeni i 256 wątków, a warianty z Zen 5c osiągają nawet 192 rdzenie i 384 wątki.
W przeciwieństwie do lat poprzednich, obecnie AMD skutecznie konkuruje z Intelem zarówno w segmencie konsumenckim, jak i profesjonalnym, często oferując lepszy stosunek wydajności do ceny. Wprowadzenie serii Ryzen 9000 oraz rozwój technologii związanych ze sztuczną inteligencją umacniają pozycję AMD na rynku. Oba przedsiębiorstwa intensywnie rozwijają też technologie związane z AI, co znajduje odzwierciedlenie w najnowszych generacjach ich procesorów. Ta rywalizacja przekłada się na korzyść dla konsumentów, którzy mogą wybierać spośród szerokiej gamy procesorów o różnych parametrach i zastosowaniach, dostosowanych do swoich potrzeb i budżetu.